🧾 PAN कार्ड आहे? पण ITR भरत नाही? मग ही माहिती तुमच्यासाठी अत्यंत महत्त्वाची आहे!

📌 प्रस्तावना:

आजच्या डिजिटल युगात सरकारकडून प्राप्तिकर विभाग (Income Tax Department) सगळ्या आर्थिक व्यवहारांवर बारीक लक्ष ठेवत आहे. खास करून, ज्यांच्याकडे पॅन कार्ड (PAN Card) आहे पण जे ITR म्हणजेच इन्कम टॅक्स रिटर्न भरत नाहीत, त्यांना थेट नोटीस (Income Tax Notice) येण्याची शक्यता खूपच वाढली आहे.

जर तुम्ही देखील या लोकांपैकी एक असाल, ज्यांच्याकडे पॅन कार्ड आहे पण ITR फाईल करत नाही, तर हा लेख तुम्हाला वाचणे अत्यावश्यक आहे. कारण यामध्ये आपण समजून घेणार आहोत:

* सरकारकडून नोटीस का येते?

* कोणत्या 3 रिपोर्ट्स मुळे तुम्ही RADAR वर येता?

* कोणत्या व्यवहारांमुळे संशय निर्माण होतो?

* आणि या सर्वांपासून स्वतःचा बचाव कसा करायचा?

📍 1. PAN कार्ड का महत्त्वाचे आहे?

PAN (Permanent Account Number) हा तुमचा आर्थिक व्यवहार ओळखणारा एक महत्वाचा दस्तऐवज आहे. प्रत्येक मोठ्या आर्थिक व्यवहारात – जसे की बँकेत पैसे ठेवणे, गुंतवणूक करणे, प्रॉपर्टी खरेदी, गाडी खरेदी – PAN अनिवार्य असते.

म्हणूनच, तुमच्याकडे जर PAN आहे तर सरकार गृहीत धरते की तुम्ही काही ना काही आर्थिक व्यवहार करत आहात. अशावेळी ITR न भरल्यास सरकार तुम्हाला संशयाच्या यादीत ठेवू शकते.

🔍 2. ITR का भरले पाहिजे?

Income Tax Return (ITR) भरल्याने खालील फायदे मिळतात:

* तुम्ही कायदेशीररित्या तुमची कमाई जाहीर करता.

* भविष्यात बँक लोनसाठी हे आवश्यक असते.

* व्हिसा अर्ज करताना ITR मागवले जाते.

* तुमच्यावर कर चुकवण्याचा संशय येत नाही.

* सरकारकडून नोटीस येण्याची शक्यता कमी होते

 ⚠️ 3. या 3 गोष्टींपासून सावध रहा – कारण यामुळेच Income Tax Notice येते

 📄 A. Annual Information Statement (AIS)

AIS म्हणजे सरकारकडे तुमच्या आर्थिक व्यवहारांचा अहवाल. यात खालील गोष्टींचा समावेश असतो:

* बँक व्यवहार

* क्रेडिट कार्ड खर्च

* शेअर / म्युच्युअल फंड गुंतवणूक

* प्रॉपर्टी खरेदी

* TDS (कर कपात)

जर हे व्यवहार मोठ्या प्रमाणात झाले आणि ITR फाईल केला नाही, तर सिस्टम तुमचं नाव लिस्टमध्ये टाकते.

 📑 B. Form 26AS:

Form 26AS हा एक रिपोर्ट आहे जो दाखवतो की तुमच्या नावावर कोणकोणत्या स्रोतांनी कर (TDS) भरला आहे. जर हे दाखवत असेल की तुमच्यावर काही उत्पन्न आहे आणि तुम्ही ITR भरले नाही, तर सरकार लगेच नोटीस पाठवू शकते.

🧾 C. SFT रिपोर्ट (Specified Financial Transactions):

बँक, शेअर मार्केट, म्युच्युअल फंड कंपन्या वगैरे आर्थिक संस्था मोठ्या व्यवहारांबाबत थेट सरकारला रिपोर्ट पाठवतात. उदाहरणार्थ:

* एका वर्षात ₹10 लाखाहून अधिकची रक्कम सेव्हिंग अकाउंटमध्ये ठेवणे

* ₹2 लाखाहून अधिक रोख रक्कम डिपॉझिट/वापर करणे

* ₹1 लाखाहून अधिकचे क्रेडिट कार्ड बिल

हे सर्व सरकारला कळते. आणि जर यानंतरही तुम्ही ITR भरत नसाल, तर तुम्हाला आयकर विभागाची नोटीस मिळू शकते.

 📬 4. Income Tax Notice म्हणजे काय?

Income Tax Notice ही एक अधिकृत सूचना असते जी तुम्हाला प्राप्तिकर विभागाकडून येते. यात खालीलपैकी एक कारण असू शकते:

* ITR न भरल्याची आठवण

* उत्पन्न लपवण्याचा संशय

* व्यवहार/कमाई आणि फाईल केलेल्या ITR मधील विसंगती

* आयकर विभागाला सादर करावयाचे पुरावे

🔐 5. नोटीस मिळाली तर काय करावे?

1. घाबरू नका.

    हे एक कायदेशीर प्रक्रिया आहे, गुन्हा नाही.

2. तत्काळ ITR सादर करा.

 जर तुम्ही चुकीने चुकवले असेल, तर उशीराने का होईना पण ITR भरा.

3 चार्टर्ड अकाउंटंट किंवा कर सल्लागाराशी संपर्क करा.

नोटीसचे स्वरूप समजून घ्या आणि आवश्यक ते पुरावे द्या.

4. AIS आणि Form 26AS तपासा.

 काय माहिती सरकारकडे आहे हे पहा.

5.उत्तर वेळेत द्या.

नोटीसमध्ये नमूद केलेल्या तारखेला उत्तर दिले नाही तर दंड होऊ शकतो.

 ✅ 6. काय करायला हवे – आयकर नोटीसमधून बचावासाठी:

* दरवर्षी ITR फाईल करा – उत्पन्न नसेल तरी NIL ITR सादर करा.

* बँक व्यवहार, गुंतवणूक आणि खर्च व्यवस्थित राखा.

* PAN आणि Aadhaar लिंक करून ठेवा.

* AIS आणि 26AS वर्षातून एकदा तरी तपासा.

* बोगस व्यवहार किंवा खोट्या बिलांचा वापर करू नका.

* व्यावसायिक सल्ला वेळेवर घ्या.

 🎯 7. थोडक्यात सांगायचं झालं तर…

जर तुमच्याकडे PAN कार्ड आहे, आणि तुम्ही आर्थिक व्यवहार करत असाल, तर सरकारला हे सर्व माहिती आहे. ITR न भरल्याने आयकर विभाग तुमच्यावर नजर ठेवतो आणि तुम्हाला Income Tax Notice पाठवू शकतो.

म्हणूनच सुरक्षिततेसाठी दरवर्षी ITR फाईल करा. एखाद्या वर्षी उत्पन्न नसेल तरी NIL ITR सादर करा.

उपयोगी लिंकचा सारांश:

AIS तपासण्यासाठी: https://www.incometax.gov.in/iec/foportal/view-ais

Form 26AS पाहण्यासाठी: https://www.incometax.gov.in/iec/foportal/view-26as

मुख्य आयकर पोर्टल: https://www.incometax.gov.in

🔖टीप:

हा ब्लॉग फक्त माहिती देण्यासाठी आहे. कोणतीही कर संबंधित नोटीस आल्यास अनुभवी चार्टर्ड अकाउंटंटकडून सल्ला घ्या.

🖊️ Created By: lawinmarathi.in

📅 लेखन दिनांक: २७ जुलै २०२५

🎯 विषय: PAN कार्ड असणाऱ्यांसाठी Income Tax ची नोटीस आणि उपाय

तुम्हाला हि माहिती उपयोगी वाटली का? खाली कमेंट करा, शेअर करा, आणि अशा आणखी ब्लॉगसाठी आमचा ब्लॉग *lawinmarathi.in* वर भेट द्या 

PAN आहे पण ITR नाही? मिळू शकते नोटीस! – 10 महत्त्वाचे प्रश्नोत्तर (FAQ)

 Q1. जर माझ्याकडे PAN आहे पण ITR फाईल केले नाही, तर काय होऊ शकते?

उत्तर: तुम्ही जर काही वर्षे सतत ITR फाईल करत नसाल आणि व्यवहार (बँक, गुंतवणूक, प्रॉपर्टी) केले असतील, तर इनकम टॅक्स विभाग नोटीस पाठवू शकतो.

 Q2. कोणत्या परिस्थितीत नोटीस येऊ शकते?

उत्तर:

• बँकेतून ₹10 लाखांपेक्षा जास्त व्यवहार

• क्रेडिट कार्डवर ₹2 लाखांपेक्षा जास्त खर्च

• प्रॉपर्टी खरेदी

• शेअर मार्केट / म्युच्युअल फंड गुंतवणूक

• TDS कापला गेला असेल तरी तुम्ही रिटर्न भरले नसेल

Q3. ITR फाईल करणे कायद्यानुसार बंधनकारक आहे का?

उत्तर: होय, जर तुमचे वार्षिक उत्पन्न ₹2.5 लाखांपेक्षा जास्त असेल (non senior citizen), तर ITR फाईल करणे कायद्यानुसार बंधनकारक आहे.

 Q4. PAN कार्ड असले तरी ITR का आवश्यक आहे?

उत्तर: PAN केवळ ओळखपत्र आहे, पण ITR हे तुमचे आर्थिक व्यवहार आणि उत्पन्नाचे सबळ दस्तऐवज असते. उत्पन्न असेल तर ITR फाईल करणे आवश्यक आहे.

 Q5. ITR न भरल्यास कोणते दंड लागू होतात?

उत्तर:

• ₹5,000 पर्यंत विलंब शुल्क (u/s 234F)

• व्याज (Interest u/s 234A, 234B, 234C)

• भविष्यातील लोन, व्हिसा, टेंडर साठी अडचण

• नोटीस व दंडात्मक कार्यवाही

 Q6. जर उत्पन्न नसेल, तरी ITR भरावे का?

उत्तर: उत्पन्न नसले तरी ITR फाईल करणे फायदेशीर ठरते –

• रिफंड मिळवण्यासाठी

• फायनान्सिंग/व्हिसा साठी

• भविष्यातील कायदेशीर उपयोगासाठी

 Q7. एखाद्याला नोटीस आली तर काय करावे?

उत्तर: नोटीसमध्ये विचारलेली माहिती व पुरावे योग्य पद्धतीने इनकम टॅक्स पोर्टलवर उत्तर द्यावे. आवश्यकता असल्यास चार्टर्ड अकाउंटंटचा सल्ला घ्यावा.

 Q8. नोटीस कोणत्या विभागाकडून येते?

उत्तर: नोटीस CPC Bengaluru किंवा संबंधित Jurisdictional Assessing Officer कडून येते. आता बहुतांश नोटीसा ईमेल/SMS/ITR पोर्टलवरही येतात.

 Q9. ITR न भरलेल्या वर्षासाठी आता काय करता येईल?

उत्तर:

• जर ते वर्ष चालू असेल तर बिलेटेड ITR भरता येईल (Deadline: 31 जुलै किंवा 31 डिसेंबर पर्यंत)

• जुन्या वर्षासाठी Updated Return (u/s 139(8A)) भरता येतो (पेनल्टीसह)

 Q10. ITR नियमित फाईल केल्याचे काय फायदे आहेत?

उत्तर:

• बँक लोन, व्हिसा, क्रेडिट कार्ड सुलभ मिळतो

• रिफंड सोपा

• कायदेशीर संरक्षण

• आर्थिक पारदर्शकता

• भविष्यातील नोटीसेपासून बचाव